Malag soddohdaa dil, (063)!!!!!!

Waxaa noo dhexeeyey saddex kursi meelaan.ka dheerayn; waxa fadhida hooyadeed oo aan mar danbe ogaan doono. Damac iyo dareen fogbaa i galay, oo intii dumar lahaa malaha inbay dheerayd. Kuraasta laba labada ah waxa la fadhiya nin da' dhexaad ah. In dooraba waxaan rajaynayey inuu kaco si aan fursad ugu helo ag fadhaysigeeda. Inuu habaar ku kacay; duco ku kacyaa; la soo gaadh meeshisiyaa mooye, adigu kac ninkii markay u wacnayd. Si yaan lagaa dareemina ayaan u fadhaystay agteedii. Waxay isu kay dhaafisay xaga darishada baabuurka, waa sidaan rabay inaan la arag waxaan samayn doono. Tolow maan isku duubi doona mise waan daawan rabaa. Ishu show wax ma qaado oo laguma oon baxaayo. Afka inaan furtaaban u holladey.

 U ururiyey erayadaan hayey; u xulay kuwo aad u cudoon. Si ilbaxnimo ku jirto waxaan u.diyaar saday mobile-kaygii oo aan ku sii qoray saddexda xaraf ee u horreeya, si aan ugu dhiibo iyana igu qorto Number-keeda. Waxa ii caado ah inaan intan sameeyo markay sidani oo kale tahay. Qofkuna waa iska fahmaa in qor la leeyahay Number-kiisa.

Markiiba intaanan hadal ayuu cod aan ka naxay, oo maqalka dhagahayga ku ahaa onkod iyo danab, cod iyo gariir wayni ku ladhanyahoo kordhiyey xawliga garaaca wadnahayga, dhanka garabkeeda xigta ka soo yeedhay!! Waa islaan fadhida!! Kursiga la yidhaa: "habar-ma-waaye". Mar qudha waxa dhawaaq cod dheeriyi ku jirto ay ku tiraabtay: "Hoooooooooyo!!" Ana haamadaba i go'dey sidii aar libaaxiyo bahal dad qaadihi ciyey. "Taleefanka ii dhiib". "Haye" Markay tidhi ee lays waydaarsadey, gacmaha, halkii kumay hadhine waydiimo dhawra ayey sii gashay. "Hooyo Number-kii ma kanuu ahaa Jaamac?" oo inankii maanta inala soo hadlayey hoo iigu celi. Saw horta kaaga muu ahayn? Wax yar kadib, waxa la soo gaadhay meeshay ku dagi lahaayeen. Waanay dageen anna ciil iyo caloolyoow la hoydey habeenkan baas ama boqran. Nin aanu saaxiibo nahay ayaa yidhaa:  "Malag soddohdaa dil" anna amiin ayaan idhaa saw haddii kale baska la raaci mayso. kkkkkkkkkk!!!!.

Qisooyinka dhabtee qabsada naftaada, marbay qalimadu qoraan.

W.Q.Mustafe Axmed Xasan (Geenyaale)
              Hargeysa,Somalinad

Ka faa'ideysi wanaagsan. Sidee Muuqaal LIVE ah logasiidayaa Internet ka

Waayo waayo iyo Saciid khaliif iyo Cadar kaahin -Heestii hayna kala walwaalin.

Taxanaha Halcelinta Yaabka Leh

Sheeko Gaaban

Taxanaha Halcelinta Yaabka Leh

“Xawaadle Qabiil Mise Xaafad”

Xirsi iyo xariir waa laba wiilo aad iskugu xeel dheer.  Xogta aykala qaatan alaaba waa mid joogto ah, midba midka kale xaaladisa waa ka war haya.

Waa niman doobab ah oo gadhaay, amintay gayaankod ka xulan lahaayeen gabdahay nolol la wadaagi lahaayeen. Xirsi baa da' ahaan ka wayn Xariir, hadey sidaa tahay waanu ka wayo aragsan yahay.   Xirsi Kuye:  Xariirow miyaynaan doobnimo jeclayn inaynu ka gudubno?

Xariir: Anba waan jeclaan lahaa, gogol diiran iyo gaari. Xirsi: Haye taasi waa balan iyo baadi goob wacan.  Xariir: Bilaahi hawraarsan. Baadigoob badan kadib waxay gaadheen hadafkoodii.

Maalin maalmaha kamida waxay is kugu yimaaden, goobti googaalaysiga iyo kaftanka ay ku wadaagi jireen. Waxay socoto sheekadu waxay gaadhay. Kuye Xariir: Horta Xirsoow intaanay soo hoy galin, haybteeda noo sheeg. Xirsi oo moodaya xariir nin kala yaqaan reeraha baa yidhi isagoo meel gaban uga qabtay. Xirsi: Kuye; Waa Xawaadle!!!!!! Xariir; Yaab oo amkaak, isagoo ku daraaya reer magaalnimo, yidhi tayduna waa Idaacada. Mood in lala kaftamaayo.

Qorista sheekooyinka gaagaabani, waa sidii aan unoqon lahaa qoraa wixiisu dux iyo dhandhan leeyihiin. Dhaliisha waxaan u aqaan, dhabbada guusha loo maro. Sidaa awgeed waan soo dhawaynaya wixii dhaliil ah.

Xuquuqda oo dhami waxay u dhawrsan tahay © Ardaaga Geenyaale La dheegan karo.

Sheeko Gaaban

Taxanaha Halcelinta Yaabka Leh

“Xawaadle Qabiil Mise Xaafad”

Xirsi iyo xariir waa laba wiilo aad iskugu xeel dheer.  Xogta aykala qaatan alaaba waa mid joogto ah, midba midka kale xaaladisa waa ka war haya.

Waa niman doobab ah oo gadhaay, amintay gayaankod ka xulan lahaayeen gabdahay nolol la wadaagi lahaayeen. Xirsi baa da' ahaan ka wayn Xariir, hadey sidaa tahay waanu ka wayo aragsan yahay.   Xirsi Kuye:  Xariirow miyaynaan doobnimo jeclayn inaynu ka gudubno?

Xariir: Anba waan jeclaan lahaa, gogol diiran iyo gaari. Xirsi: Haye taasi waa balan iyo baadi goob wacan.  Xariir: Bilaahi hawraarsan. Baadigoob badan kadib waxay gaadheen hadafkoodii.

Maalin maalmaha kamida waxay is kugu yimaaden, goobti googaalaysiga iyo kaftanka ay ku wadaagi jireen. Waxay socoto sheekadu waxay gaadhay. Kuye Xariir: Horta Xirsoow intaanay soo hoy galin, haybteeda noo sheeg. Xirsi oo moodaya xariir nin kala yaqaan reeraha baa yidhi isagoo meel gaban uga qabtay. Xirsi: Kuye; Waa Xawaadle!!!!!! Xariir; Yaab oo amkaak, isagoo ku daraaya reer magaalnimo, yidhi tayduna waa Idaacada. Mood in lala kaftamaayo.

Qorista sheekooyinka gaagaabani, waa sidii aan unoqon lahaa qoraa wixiisu dux iyo dhandhan leeyihiin. Dhaliisha waxaan u aqaan, dhabbada guusha loo maro. Sidaa awgeed waan soo dhawaynaya wixii dhaliil ah.

Boqol jire sidiisaba, Booqashada ku wacana

Maanso: Boqol jire sidiisaba, Booqashada ku wacana.

Maansadan waxay curatay jimcihii 29/07/2016 waxaan ku sugnaa dhulka quruxda leh ee boqol jire. Sidoo kale uu ku  taagsaday  roobabka xagaagu. Maansadan waxaan u hibeeyey.

Hanna Axmed Jabaan oo ka mid ah dadka reer boqol jire. Sidoo kale Hanna tariikh badan iyo mahadhooyin dhawra ayaa kaga duugan boqol jire. Sidaa awgeed ayaan u gartay inay tahay qofka kaliya ee igu dhaw reer boqol jire, dhab ahaana aad u jecel xaafadda boqol jire.

Sida balad barwaaqo ah
Ristu ay ku badantoo
Biyuhu ay dhax jiifaan
Barqo dharag lajoogiyo
Boqol jire sidiisaba
Booqoshada ku wacanaa,

Buuraha cagaarka ah
Nafta baahideediyo
Galgacaylka beeraan
Boqol jire sidiisaba
Booqoshada ku wacanaa,

Bahidaan u qabay iyo
Indhihi basaasaa
Boodhkii ka raystee
Boqol jire sidiisaba
Booqoshada ku wacanaa,

Halka aan u bokhoole
Baryo aan ka raagiyo
Baradii jacaylkiyo
Boqol jire sidiisaba
Booqoshada ku wacanaa,

Badarkiyo galaydii
Bisishahay xasiidii
Dadku ay badhaadhen
Boqol jire sidiisaba
Booqoshada ku wacanaa,

Laydhsiga banaankiyo
Geed baaxad waynoo
Hadhka kala badhayuu
Baladkani ku caanyee
Boqol jire sidiisaba
Booqoshada ku wacanaa,

Beeraha bustaanka ah
Saytuunka buuxee
Babayguna ku dhinac yaal
Boqol jire sidiisaba
Booqashada ku wacanaa,

Fadka soo balaadhe
Hilaacisu bilig yidhi
Barta uu ku hooriyo
Boqol jire sidiisaba
Booqashada ku wacanaa,

Baydkeeda maansada
Bartaa aan ku gaabshe
Hanni qaado baalay
Hadyad waayi bilane
Boqol jire sidiisaba
Booqashada ku wacanaa.

W.T.M.Geenyaale

  Xuquuqda oo dhami waxay u dhawrsan tahay© Ardaaga Geenyaale.
                         Lama dheegan karo.

Akhiro nimaan geel lahayn lama amaanayn

 Sheeko Gaaban

“Aakhiro nimaan geel lahayn lama amaanayn”

Waa magaalo iyo casimad camiran. Burbur badan kadib dhakhso ayey uga kabatay. Waxay la talaabsatay magaaloyinka dhigeeda ah. Waxay horumarka gaadhay dhanka ganacsiga iyo tiknoolajiyada. Sidoo kale waxay daryeeshay bilic ahaan degaankeda, marka loo eego sidii ay ahaan jirtay wakhtigii burburkii iyo dagaaladii siyaad barre kadib.

Waagi hore magaladani waxay ahayd mid ayka dhex shaqeeyaan dhawr baabuur oo  dadwaynaha u adeega. Dadku baahi wayn ayey u qabeen helida baabuur u khasa, balse taasi may ahayn mid laga siman yahay waa intii awoodaysay  uun. Waxaan xasuusta iyado la leeyahay reer hebel gaadhigooda inoo doona. Marka ay reer aroos ama geeri ka jirto. Waxana xusuus mudan in laga tilmaan sanjiray reerka baabuurka lan daroofarka leh (land drover). Hada se hargeysa ninka aan wadan baabuur ama reer koodu lahayni waxa uu ka dhigan yahay nin kabo la’aan ku socda.

Taasi waxay cadayn u tahay, baabuur yaraanta ka jirtay degaanka xiligaas. Laga gudub gadii hore iyo gu’ tagay wixii jiray. Saaka way gingimanyihiin gadh ilaa gadh na way buuxaan, iyadoon loo meel dayinbay macdarada ka buuxan, wali meeshay mari lahaayen iyo wadadoodi  waa qabyo. Dirqibaad ku siganaysa hadaad istidhaa ka tallow wadooyinka ay maraan xata malaha cadaaladii ahayd marna dadka kolna baabuurtu way xakamayn kari waydey. Horumar ahaaya dhib soo korodhay tahaya mooyi!!!.   

Haybe  wuxuu  in mudo ah sheeko wadaag  la ahaa gabadh,ka soo jeeda qoys maal qabeen ah. Wax badan aya maqal uun laga wada socdey. Habeen ayey ka codsatay inay aragto inkastoo ay sawirkiisa haysay.  Hadana inay si toosa u wada kulmaan ayey ka dalbatay. Wiilkii waa ka ogolaadey waxa se culays ka fuulay oo uu ku mashquulay halkii ay ku kulmi lahayeen, iyo baabuurki uu ku aadi lahaa goobta balanta, ilayn waa ina maal qabeene.  Wuxu goobyaalaba oo sida roobka fikir ku ugu hooraba, xili ay wakhti danbe tahay waxa maskaxdisa ku so dhacay sida hilaaca, saxiibki Mawliid oo uu baabuur indha cade ah ku ogaa. Waa saq dhexe waxa uu isku qanciyey aroorta inuu Waco, kana codsado baabuurkisa.

Markii la gaadhay waaga barigiisa, si uuna hawl u yeelan Mawliid, oo ah wiilka baaburka leh ayuu markiiba wacay haybe. Dhiiiiiiiiiiidh.......Mawliid oo haddaaya hurdo ka kacay aaahamaahsi kadib…..Helo. Haybe: Waa haybe mawliid Subax wangsan. Mawliid: subax lamida maxa jira ala saydan. haybe: Walaal waxaan raba inaad cawa baabuurkaga ii dhiibto balka waran. Mawliid, haye taas ma dhibleh waa sax ii soo doono saxiib. Haybe waa ku farxay arinkaa habeenimadiina waa u doontay. 

Aminta balanta kolkii la gaadhay Haybe gabadhii doon soona qaad, hudheelkina gee in cabaara la kaftan. Haybe: Waa xili danbe waynu iska sii nabdoon walaalo miyaanay ku la ahayn sidaa? Hodan haa way ila qurux badan tahay inaa xili hore aado gurigayaga, waayo hooyadey ma jecla dadka goor danbe soo hoyda. Sidii ayey ku baxeen, iyagoo is dhaarsadey axdina meel dhigtay, sidoo kale cod iyo qoraal, ayey kala heli jireene hada waa markii is arag toosa iskugu horaysay.

Habeen wacan lays yidhi. Haybe iyo Hodan kama ay daalin xidhiidhkoodi walina way sii wadaan waxay niyada ku haysa Hodan ninkii baabuurka cad watay inay markale wada kulmaan. Haybe waa nin talo ku ciirto doorkan ma hayo wax baabuur ah, basle waxay ka haysa inuu xaqiiqada sheego.inu cadeeyo inuu ka dhashay reer danyar ah. Sidaasoy tahay uu jecelyaahy iyada. Arinkaa wuu ku dhiiradey. Habeenkii balanta ka horaysay ayuu wacay, una sheegay sidii. Haybe: Walaalo Hodan waxaan doonaya inaan arin ku sheego? 

Hodan: Is ma lihi wax baa ka dahsoon hadana waan ku dhagaysanyaaye i sheeg. Haybe: Waxad tahay noloshayda waad ogtahay inaan aad ku jecelahay adna sidoo kale. Waxaan se jeclaystay manta inaan runta ku sheego, waayo waxad tahay qof aan mustaqbal ka rabo.!!!!!!!!!!. Inta markuu yidhi Hodan way yaabtay waxa sida daadka maskaxdeeda dhex dareeray fikir iyo malayn badan, wayse is noqon wayeen  humaaga ay sawiratay iyo waaxa uu Haybe yidhi. Haybe: Hodan runtii waxaan ahay wiil daacad ku ah, mana doonaya inaad bananka wax ka ogaato.

Ee hada ayaan runta kuu sheegaya.:- Waxaan ahay wiilka dhashay reer danyar ah, beenta hore aankugu sheegayna waxay daba socotay maah maahdi ahayd dumar beena ku soo xero gali runa ku dhaq. Hodan: hiiiiihh!!!!!!!!! Waxay tidhi:- Mar haday is yeelan waayen baabuurki cada humaaga qalbigayga hadalkaaga iyo xaqiiqadu waxay tahay. Ana waxaan ku sheegaya inaad manta laga bilaabo ila mid tahay wiilasha dunida jooga.

Sababto ah nimaan aniga waxba igu soo kordhinayn, doonaya hantida aabahay inuu ila qaybsado, isku gali mayno kaa. Hamigaygu waa wiil hanada hantina leh kaas ayaan nolol wacan iyo haasaweba u hibayn laha. Adigu waad noqon waydey hamigayga ee gacaliye markii igu danbeysay weeyi   joooooow.  Midnaxasuusnow hu’ aanad lahayn laguma haasewe tago. Ku qanacsanownoloshaada.


Dumaraka ayaa noqdey kuwo raga ku jeclaada hantida siiba baabuurka Ildab ayaa laga hayey :-Qaarka danbuunbay xaraysanaysa ina dhaqaaji!!!!!!
Magaladan iyo gobalo kale oo ka tirsan Somaliland waxa caado u noqotay joogtaynta iibsashada baarbuurta gaarka loo leeyahay. Sheekadu waa hargaysa waxa laga qoray halhays a hayd. " Hargaysa nimaan baabuur lahayn lama amaanayn".

Qore: Mustafe Axmed Xasan
                  (Geenyaale)
Facebook@ Dhiiriye Mustafe Geenyaale

Xuquuqda oo dhami waxay u dhawrsan tahay © Ardaaga Geenyaale.
                         Lama dheegan karo.